بسیاری از مردم کشور ما برای رهایی از این گرمای‌گاه طاقت‌فرسا به باد خنک کولرهای آبی پناه می‌برند اما راه‌اندازی و سرویس وسیله‌ای مفید که چندماهی است بیکار و بلااستفاده در جایی خارج از خانه مانده خودش داستان جداگانه‌ای دارد. شست‌وشوی کف و حلزونی، تعویض پوشال و تعویض تسمه و روغن‌کاری قسمت‌های مختلف کولر و آبگیری و راه‌اندازی آن را اصطلاحاً سرویس کولر می‌گویند. توجه به سالم بودن دینام، پمپ آب، شناور، زیرآب و درست کار کردن هر کدام از آنها در جای خودشان ازجمله کارهایی هستند که باید در هر نوبت سرویس کولر مورد توجه قرار بگیرند. اگر کولر خانه‌تان در جای خیلی مرتفع یا دور از دسترسی قرار ندارد، خودتان هم می‌توانید آستین‌ها را بالا بزنید و با این کار هزینه‌های خانواده را کاهش دهید.
پوشال‌ها را درست بچین
خیلی‌ها تصور می‌کنند که نیازی نیست همه ساله پوشال‌های کولر تعویض شود. این موضوع در جایی که لوله‌کشی بدون املاح باشد صدق می‌کند و افراد می‌توانندپوشال کولرشان را ۳ یا حتی ۴سال دست نزنند اما در بیشتر نقاط کشورمان رسوبات آب خیلی زود روی خرده چوب‌های پوشال می‌نشیند و کار نفسگیری کولر را سخت می‌کند. پوشال مناسب برای کولرهای خانگی معمولا ۸۷سانتی هستند که برای کولرهای ۴۵۰۰وات به‌کار برده می‌شوند. قبل از اینکه پوشال‌ها را در پوشال‌گیر کولر بیندازید بهتر است آنها را خوب خیس کنید. این طوری خرد نمی‌شود و بهتر در جایش می‌نشیند.
کولر بشویید اما با دقت
وقتی با کولری که حدود چند ماهی خاک خورده روبه‌رو هستید، برای راه‌اندازی دوباره، چاره‌ای جز شست‌وشوی آن ندارید. بدنه کولرتان نباید برق داشته باشد. برای این کار بهتر است از یک فازمتر استفاده کنید. برای اطمینان بیشتر می‌توانید پمپ آب کولر را خارج کنید و پس از شست‌وشو و آبگیری دوباره جا بیندازید. حالا راحت می‌توانید با شستن حلزونی داخل بدنه کارتان را شروع کنید. احتمالا پره‌ها و داخل حلزونی پر از خاک و گل خواهد بود، پس در شستن این بخش دقت بیشتری داشته باشید. بعد نوبت کف کولر است تا حسابی تمیز شود.
روغن‌کاری یادت نره!
روغن‌کاری یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین بخش‌های راه‌اندازی مجدد کولر است هر چند، سرویس کار حرفه‌ای و کارشناس این صفحه ما معتقد است که روغن‌کاری کولر جزو مواردی است که در طول تابستان نیز باید در هر‌ماه به‌طور مرتب انجام شود. پمپ آب، دینام و یاتاقان‌ها بخش‌های متحرک کولر هستند که نیاز به روان کننده‌ها دارند. عدم‌روغن‌کاری این قطعات باعث سفت کار کردن آنها و سوختنشان می‌شود. روغن‌های مخصوص کولر که در بازار عرضه می‌شوند کمی رقیق هستند، به همین دلیل بهتر است از روغن معمولی خودرو‌ها استفاده کنید.
ظاهر تسمه را دریاب
اگر می‌خواهید دینام کولرتان سالم بماند باید از سلامت تسمه کولر هم مطمئن شوید. برای اطمینان از این مسئله کافی است به ظاهر تسمه نگاه کنید. اگر تسمه ترک خوردگی، بریدگی یا افتادگی پیدا کرده بهتر است آن را تعویض کنید. درآوردن و جا انداختن تسمه هم چندان کار سختی نیست. برای درآوردن آن می‌توانید تسمه را از سمت پایین به طرف خودتان بکشید و از محور خارج کنید. جا انداختن تسمه هم از سمت فلکه پایین صورت می‌گیرد. حالت تسمه‌ای استاندارد است که در حد‌فاصل فولی بالا و فلکه پایین ۴انگشت بیشتر فاصله نداشته باشد.
پایان کار سرویس کار
در بخش پایانی سرویس کولر باید به ریزه‌کاری‌های آن توجه نشان دهید تا از کارایی درست این وسیله خانگی مطمئن شوید. دقت داشته باشید که سبد پمپ آب شکستگی نداشته باشد چرا که باعث ورود آشغال‌ها به داخل پمپ و سوختن آن خواهد شد. پس از شست‌وشوی کف، زیرآب کولر را نصب کنید تا عمل آبگیری انجام شود. در این مرحله هم به عملکرد شناور توجه داشته باشید و اگر دیدید خوب کار نمی‌کند می‌توانید آن را تعویض کنید. پس از مرحله آبگیری، پوشال‌گیرهای سمت چپ و راست را سرجایشان بیندازید و پمپ آب را بزنید. در این مرحله باید آب به‌صورت مساوی در 3 بخش جریان داشته باشد.
اصطلاحات فنی
اینجا می‌توانید کمی با اصطلاحات رایج مربوط به کولرها آشنا شوید.
کفی: به بخش پایینی یا زیری کولر می‌گویند، جایی که به‌عنوان منبع آب استفاده می‌شود.
زیرآب: به تکه پلاستیکی که مانع خروج آب از کولر می‌شود گفته می‌شود. زیرآب کولر نباید نشتی داشته باشد.
گیرپاژ: وقتی پمپ آب یا دینام کولر می‌خواهد بچرخد اما به دلایل مختلف موانعی بر سر این کار به‌وجود می‌آید، پمپ یا دینام گیرپاژ می‌کند.
سفتی و شلی تسمه: بهترین حالت تسمه کولر در شرایطی است که پس از خاموش شدن کولر، کار چرخش پروانه به سرعت متوقف نشود، یعنی شل یا سفت نباشد.
رگلاژ: اگر تسمه کولر کمی سفت یا کمی شل باشد، می‌توانید با رگلاژ کردن دینام کولر این مشکل را رفع کنید. برای این کار لازم است تا ۴پیچ زیر دینام را باز کنید و برای سفت‌تر‌کردن، دینام را بالا‌تر و برای شل‌تر کردن، دینام را پایین‌تر بکشید و دوباره آن را پیچ کنید.
چند باور غلط درباره کولرها
«کولرتان نیم‌سوز شده»: اصطلاحی به نام نیم‌سوز شدن وجود ندارد؛ یعنی کولر یا سالم است یا سوخته. اصطلاح نیم‌سوز شدن از آنجا می‌آید که کولر ظاهرا بی‌دردسر کار می‌کند اما از آن بوی سوختگی می‌آید. در چنین حالتی باید به فکر تعویض یا تعمیر پمپ آب و یا دینام کولر باشید.
«هر چی آبش بیشتر باشه باد خنک‌تری می‌زنه»: میزان آب داخل کولر هم حد استانداردی دارد. آب باید به اندازه ۲ انگشت از لبه کفی کولر پایین‌تر باشد.
«کولر بدون آب کار کنه، دینام می‌سوزه»: خیلی‌ها معتقدند اگر کولرشان بدون پمپ آب کار کند، دینام یا همان موتور کولر می‌سوزد. درصورتی که عملکرد این ۲ وسیله برقی کولر ارتباط مستقیمی به هم ندارد.
«روغن‌کاری لازم نیست»: تعریف سرویس کولر در ذهن بعضی‌ها تنها در مرحله شست‌وشوی آن خلاصه می‌شود اما روغن کاری کولر جزو ملزومات همه ساله این وسیله پراستفاده است. اگر می‌خواهید عمر کولرتان بالا برود، در طول تابستان حداقل ۳ بار کولرتان را با روغن مناسب روان کنید.
حساب و کتاب سرویس کولر
قیمت سرویس کولر در شهرهای مختلف و به دلایل گوناگون می‌تواند تفاوت‌هایی داشته باشد. آنچه در جدول زیر آمده قیمت متوسط قطعات و وسایل مورد نیاز برای راه‌اندازی کولر و همچنین هزینه سرویس آن در مناطق مختلف تهران است. مسلما هزینه سرویس کولر در مناطق شمالی بیشتر از مناطق جنوبی پایتخت خواهد بود.
| قیمت سرویس کاری و قطعات | |||
| نوع کالا و خدمات | واحد | قیمت (تومان) | |
| 1 | پوشال | سه تکه (کولر 4500) | 8 هزار |
| 2 | پمپ آب | یک دستگاه | 23 هزار |
| 3 | دینام | یک دستگاه 4000 | 130 هزار |
| 4 | تسمه | یک حلقه | 2 هزار |
| 5 | شناور | یک عدد | 4 تا 8 هزار |
| 6 | سرویس کولر | کولر در دسترس | 20 تا 30 هزار تومان |
| 7 | سرویس کولر | خارج از دسترس با تعمیرات جزئی | 40 تا 50 هزار تومان |
